Kürtaj Nedir? İşlem Süreci ve Riskler

Kürtaj, gebeliğin sonlandırılması amacıyla uygulanan tıbbi veya cerrahi işlemlerin genel adıdır. Günümüzde erken gebelik sürecinde çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilen kürtaj, kadının sağlığını ve yaşam kalitesini doğrudan etkileyebileceği için doğru bilgi, uygun ortam ve deneyimli hekim seçimi son derece önemlidir. Bu makalede “kürtaj” kelimesinin tanımından başlayarak, işlem süreci, yöntem çeşitleri, olası riskler ve sonrası bakım adımları detaylı olarak ele alınacaktır.

1. Kürtaj Nedir?
   • Tanımı: Kürtaj; gebelik kesesinin rahim içinden tıbbi ya da cerrahi yollarla uzaklaştırılma işlemidir.
   • Amaçları: İstenmeyen gebeliklerin sonlandırılması, düşük tehditi veya eksik düşük durumlarında rahmin boşaltılması, bazı medikal endikasyonlara bağlı gebelik sonlandırılması.
   • Yasal Boyut: Türkiye’de 10 haftaya kadar istenilen kürtaj yasal kabul edilmekle birlikte, hasta onamı ve rehberlik önem taşır. 10–20. haftalar arasında ise yalnızca tıbbi endikasyon varlığında uygulanır.

2. Kürtaj İşlem Süreci

2.1. Kürtaj Öncesi Hazırlık

1. Tıbbi Değerlendirme

• Hekim muayenesi, gebelik haftasının ultrason ile tespiti
• Kan testleri: Hemogram, kan grubu, enfeksiyon taramaları
  2. Hasta Onamı ve Bilgilendirme
• İşlem riski, alternatif yöntemler ve olası komplikasyonlar hakkında bilgilendirme
• Yazılı onam formunun imzalanması
  3. Psikolojik Destek
• Gerektiğinde psikolojik danışmanlık
• İşlemle ilgili kaygı ve stresin azaltılması

2.2. Kürtaj Yöntemleri

• Medikal Kürtaj (İlaçla Kürtaj)

• Mifepriston ve misoprostol ilaçlarının kombine kullanımı
• Erken gebelik (≤7 hafta) sonlandırmada tercih edilir
  • Vakum Aspirasyon (Vakum Kürtaj)
• Hafif sedasyon altında rahim içeriğinin aspiratör ile alınması
• 7–12. gebelik haftaları için ideal
  • Cerrahi Kürtaj (Küretaj)
• Genel veya spinal anestezi altında küret adı verilen kürekçiklerle rahim içinin sıyrılması
• Daha ileri haftalar veya medikal kürtaj başarısızlığında uygulanır

2.3. İşlem Adımları

1. Anestezi Uygulaması

• Lokal, sedasyonlu ya da genel anestezi
  2. Servikal Dilatasyon
• Rahim ağzının genişletilmesi (osmometrik veya mekanik dilatatörler)
  3. Rahim İçi İçeriğinin Alınması
• Aspirasyon veya küretaj araçlarının kullanımı
  4. Kontrol Ultrasonu
• İşlem sonrası rahimde kalıntı olup olmadığının değerlendirilmesi
  5. İşlem Sonu Gözlem
• 1–2 saat dinlenme, kanama ve vital bulguların izlenmesi

3. Kürtaj Riskleri ve Olası Komplikasyonlar

3.1. Kısa Dönem Riskler

• Kanama: Hafif lekelenmeden yoğun kanamaya kadar değişen şiddet
• Enfeksiyon: Rahim içi enfeksiyon, ateş, vajinal akıntı
• Servikal Yaralanma: Rahim ağzı zedelenmesi, nadiren dikiş gerektiren vakalar
• Perforasyon: Rahim duvarının delinmesi; laparoskopi gerektirebilir

3.2. Uzun Dönem Riskler

• Asherman Sendromu: Rahim içi yapışıklık gelişmesi
• Düşük Yapma Yeteneğinde Azalma: Nadiren tekrarlayan kürtajlar gebelik başarısını etkileyebilir
• Psikolojik Etkiler: Depresyon, anksiyete, travma sonrası stres bozukluğu riski
• Plasenta Problemleri: Gelecekteki gebeliklerde plasentanın rahim içine gömülmesi (plasenta accreta)

4. Kürtaj Sonrası Bakım ve İyileşme Süreci
5. Ağrı Yönetimi

• Ağrı kesiciler (NSAİİ grubu)
  2. Kanama Takibi
• İlk 1–2 hafta lekelenme ya da hafif kanama normaldir
  3. Hijyen ve İstirahat
• Hijyenik ped kullanımı, ağır egzersizden kaçınma
  4. Kontrol Muayenesi
• 1–2 hafta sonra hekim kontrolü; enfeksiyon ve rahim boşluğunun değerlendirilmesi
  5. Psikososyal Destek
• Gerekirse psikolog veya aile danışmanlığı

5. Kürtaj Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

S1: Kürtaj acı verir mi?
Ağrı düzeyi uygulanan yöntem ve anesteziye bağlıdır; genellikle ağrı kesicilerle kontrol altına alınır.

S2: Kürtaj sonrası ne kadar süre işten uzak kalınmalı?
Hafif işler için 1–2 gün, yoğun fiziksel aktivite için 1 hafta önerilir.

S3: Kürtaj gebeliği tekrarlar mı?
Uygun bakım ve kontrasepsiyon sağlandığında sonraki gebeliklere etkisi minimaldir.

S4: Kansız kürtaj mümkün mü?
Tamamen kanamasız bir yöntem yoktur; ancak kanama genellikle hafiftir.

S5: Hijyenik ped mi tampon mu kullanılmalı?
İlk 2 hafta tampon kullanımı önerilmez; hijyenik ped tercih edilmelidir.

Kürtaj, uzman hekim gözetiminde ve doğru yöntem seçimiyle güvenli bir şekilde gerçekleştirilebilen bir işlemdir. Erken dönemde tercih edilen medikal kürtajdan vakum aspirasyona, cerrahi küretaja kadar farklı seçenekler bulunur. Her yöntem, işlem öncesi hazırlık, anestezi, servikal dilatasyon ve rahim içeriğinin alınması adımlarını içerir. Kısa ve uzun dönem riskler göz önünde bulundurularak, sonrası bakım ve psikolojik destek süreci entière bir yol haritası sunar.