Histeroskop, rahim iç boşluğunun gözlenmesi ve aynı anda gerekli tedavilerin yapılması için geliştirilmiş bir teleskoptur. Histeroskop aracılığıyla rahim iç boşluğu değil, vajina, rahim ağzı (serviks) kanalı ve tüplerin rahme açıldığı kanal ağızları görüntülenebilir ve bu bölgelere ait hastalıkların cerrahi tedavisi yapılabilir.
Histeroskopi aşağıda yer alan hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılmaktadır:
Histeroskopi özellikle 40 yaş üzerindeki kadınlarda düzensiz kanamaların nedeninin saptanmasında önemli bir yer tutar. Şüphe varlığında, bu tür düzensiz adet kanamalarında kör biyopsiye göre daha avantajlıdır ve küçük bir alanda ortaya çıkan bir hastalığın gözden kaçma riskini ortadan kaldırır.
Histeroskopi ayrıca ultrason veya rahim filmi (HSG) gibi yöntemlerle saptanması çok zor olan veya mümkün olmayan rahim içi problemlerin (örn. rahim içi yapışıklıklar ve bazı polipler) tanı ve tedavisinde de oldukça etkindir.
İşlemin uygulanmaması gereken durumlar aşağıda sıralanmıştır:
Ayrıca, aşırı kanama varlığında, histeroskopi sırasında görüntüleme yeterli olmayabileceği için adet döneminde veya aşırı kanama varlığında histeroskopi yapılmayabilir ancak bu kesin bir engel değildir.
Çeşitli çap ve ebatlarda olabilirler. Daha dar çapa sahip olan teleskoplar “ofis histeroskop” olarak adlandırılır ve daha çok tanısal amaçla ya da basit cerrahi işlemler için kullanılır. “Ofis histeroskop” olarak adlandırılmalarının nedeni muayene odası şartlarında uygulanabilmesidir. Genellikle ya hiç anestezi gerektirmezler veya lokal anestezi ya da hafif bir sedasyon (uyku hali) ile işlem tamamlanır. Bu işlemler ağrılı olacağı için genellikle işlem anestezi altında tamamlanır. Anestezi için epidural veya spinal anestezi kullanılabilir ki her ikisinde de hasta tamamen uyumamıştır ancak ağrı hissetmez.
Histeroskopiden kaynaklanan komplikasyonlar nadirdir. En sık gözlenen komplikasyonlar arasında rahmin delinmesi, aşırı sıvı yüklenmesi ve kanama olabilir. Cerrahi işlem ne kadar zor ise risk o kadar yüksektir. Daha nadir gözlenen problemler arasında enfeksiyon, rahim ağzında yırtılma, rahmin şişirilmesi için gaz kullanıldıysa damar içi gaz kaçışı (gaz embolisi) ve karın içi organ yaralanmaları sayılabilir.